آلودگی فرایند آبکاری
1) بررسی تاریخی آبکاری
فاضلاب صنایع آبکاری دارای BOD,COD, کدورت بالا و کاهش اکسیژن همراه با یون های فلری می باشد و به دنبال آن سمیت ناشی از فلزات سنگین نیز به طور ویژه مورد توجه واقع شد .
تا سال 1947، زباله های صنعتی وبا توجه به اینکه رقت در فاضلاب در آب های طبیعی برای از بین بردن اثر خطرناک کافی بود به طورکلی بدون عملیات های اولیه رها می شدند.در اوایل سال 1950 فرآیند های تصفیه بهبود پیدا کرد و در صنعت به کار گرفته شد .
آلودگی های ناشی از فرایند آبکاری در حالت کلی شامل آلودگی های پساب، هوایی، جامـد و صـوتی مـی باشد که در این قسمت به تفکیک مورد بررسی قرار گرفته اند.
2) آلودگی های پساب آبکاری
مهم ترین نوع آلودگی ناشی از فرایند آبکاری، آلودگی ناشی از پساب ها می باشد. هر کدام از موادی کـه بـه نحوی در آبکاری الکتریکی استفاده می شوند (به عنوان مثال محلوله ای اسیدی، فلزات سـمی،حلال هـا و سـیانیدها) می توانند در پساب (در طی شستشوی محصولات یا از اسپیلیج و روبرداری حمام هـای فراینـد) یافـت شـوند.
مراحـل تـصفیه شامل خنثی سازی با آب آهک یا سود یا منیزیم بوده که به دنبال آن عمل فیلتراسیون رسوب حاصل، توسط فیلتر صفحه ای و یا فیلتر پرسی انجام می شود در زیرایتدا به توضیح درباره فلزات سنگین پرداخته می شود و سپس انواع فلزات سنگین موجود در صنایع آبکاری مورد بررسی قرار می گیرد.
جدول ( 2-1):مقادیر مجاز آلاینده ها در پساب خروجی از واحد های آبکاری
فلزات سنگین آبکاری:
کادمیم
یکی از معمول ترین فلزات درآبکاری کادمیم است که دربعضی کاربردها بهتـرین خـواص را در مقایـسه بـا سایر فلزات دارد.کادمیم عنصری است نسبتاً کمیاب، نرم، با رنگ سفید مایل به آبـی کـه سـمی اسـت و در سـنگ معدن روی موجود می باشد. بیشترین کاربرد آن در ساخت باطری ها و صنایع آبکاری و پوشش هاست؛ به طوری کـه 60% از کادمیم تولید شده در صنایع آبکاری الکتریکی به کار می رود.
کادمیم از معدود عناصری است که هیچ گونه نقش ساختاری دربـدن انـسان نـدارد، ایـن عنـصر و محلـول ترکیبات آن حتی به میزان بسیار کم، سمی هستند .اصلی ترین کمپلکس استفاده شده در حمام های آبکاری، سیانید کادمیم است. برای ساخت آن، اکسیدکادمیم درسیانیدسدیم حل شده تااین کمپلکس که رایج ترین محلول آبکاری است، ساخته شـود.
محلول های سیانید
سیانید پتاسیم وسدیم در فرمولاسیون حمام آبکاری الکتریکی برای رسوب دهی مس، روی، کـادمیم، نقـره وآلیاژهایی مانند برنج و برنز استفاده می شوند. حمام های آبکاری الکتریکی ممکن است از ترکیبـات سـیانیدی فلـز مورد نظر مانند سیانید مس، سیانید طلا، سیانید پتاسیم یا سیانید نقره نیز استفاده کنند. با مصرف شـدن محلـول آبکاری، از واکنش بین فلزات حل شده درآند و سیانید سدیم یا پتاسیم، سیانیدهای پیچیده به وجود می آیند.
محلول های مس
رسوب دادن مس به صورت الکترولیز، به طور وسیعی به منظور هادی کردن سطح یک غیـر هـادی ماننـد پلاستیک به کارمی رود.در این حالت، یک رسوب نازک ازمس، به عنوان پیش رسوبی برای پوشش های اصلی نظیر پوشش مس و نیکل عمل می کند. همچنین فرمالدهید، یک ترکیب سرطان زا وآلوده کننده آب است که به عنـوان عامل احیا کننده در حمام های نمک الکترولیز استفاده می گردد. علاوه بر این، غبارهـای قلیـایی ناشـی از بازیـابی هیدروژن نیز، یک عامل مضر دیگر می باشد که باید به آن توجه نمود.
صنایع آبکاری و جوش صنعتی ، مقدار زیادی یون فلزات سنگین، از جمله مس (Cu) و نیکل (نیکل) یون، در پساب آنها وجود دارد که به فاضلاب ها تخلیه می کنند.آلودگی های زیست محیطی مس ناشی از معدن، مدارهای چاپی، متالورژی، تولید الیاف، خوردگی لوله و صنایع آبکاری فلزات ایجاد می شود.صنایع عمده دیگر تخلیه مس درپساب آنها هستند کاغذ و خمیر کاغذ، پالایش نفت و صنایع مرتبط با حفظ و مراقبت از چوب می باشد .
آبکاری کروم شش ظرفیتی
آبکاری کروم شش ظرفیتی، یکی ازانواع رایج آبکاری است. اصلی ترین جزء در ایـن محلـول هـای آبکـاری، تریاکسید کروم است که حدود 52% کروم شش ظرفیتی دارد. حالت اکسیداسیون کروم شـش ظرفیتـی، سمی ترین شکل آن است که توسط آژانس حفاظت از محیط زیست آمریکا، به عنوان یکی ازخطرناکترین ترکیبات شیمیایی شناخته شده است. تحقیقات نشان داده، کسانی که برای مدت طولانی درتماس با این ترکیب(یا یون آن) قرار گیرند، در معرض ابتلا به سرطان خواهند بود. همچنین مقادیر کم کـروم شـش ظرفیتـی منجربـه مـسمومیت چرخه آبی می گردد.
کروم در سنگ ها، حیوانات، گیاهان و خاک یافت و می تواندبه شکل یک مایع، جامد یا گاز باشد. ترکیبات کروم به خاک متصل می شوند وتمایل به مهاجرت به سمت آب های زیر زمینی ندارند ، بلکه، آنها دررسوبات درآب بسیارماندگارهستند. کروم در آلیاژهای فلزی مانند فولاد ضدزنگ و همچنین پوشش های محافظ درفلزات (آبکاری). نوار مغناطیسی؛ و رنگدانه مخصوص رنگ، سیمان، کاغذ، لاستیک، پوشش کف ترکیب و مواد دیگر استفاده می شود و فرم محلول آن در مواد نگهدارنده چوب استفاده می شود.
روی
روی یکی از فلزات انتقالی جدول تناوبی است و چهارمین فلز متداول و مورد استفاده درصنعت پس از آهن، آلومینیوم و مس می باشد. این فلزبرای آبکاری بسیاری ازفلزات و آلیاژها (مانند فولاد) جهـت جلـوگیری از زنگ زدگی آنها مورد استفاده قرار می گیرد.
روی از عناصر ضروری زندگی انسان است کـه نقـش بـسیارمهمـی در سلامت بدن ایفامی کند؛ به طوری که درمیان عناصرضروری بدن انسان، روی پس از آهن دومین عنصر به لحـاظ کارایی و مقدار می باشد.
روی در اثر فعالیت های صنعتی، مانند معدن، احتراق ذغال سنگ و زباله و فرآوری فولاد وارد پساب ها می شوند. روی به طور گسترده در صنایع مانند گالوانیزه، رنگ، باتری، کود و آفت کش ها، احتراق سوخت های فسیلی، رنگدانه، تثبیت کننده های پلیمری استفاده می شود .
سرب:
سرب با روش های مختلفی استفاده می شود . برای تولید باتری های،مهمات، محصولات فلزی مانند لحیم کاری و لوله ها، و دستگاه های محافظ در برابر اشعه ایکس از آن استفاده می شود.سرب یک فلز سمی می باشد که باعث نگرانی ها به خصوص مربوط با سرطان می شود . استفاده از آن در محصولات مختلفی مانند،بنزین رنگ، و لحیم کاری لوله در سال های اخیر به شدت کاهش یافته است.
جیوه :
جیوه با ترکیب با سایر عناصر به شکل ترکیبات جیوه آلی و معدنی و معدنی در می آید . جیوه فلزی برای تولید گاز کلر و سود سوز آور، و همچنین در دما سنج ها ، پر کردن دندان، سوئیچ ها، لامپ، و باتری استفاده می شود. نیروگاه های زغال سوز بزرگترین منبع انسان منتشر کننده جیوه به هوا می باشد .جیوه در خاک و آب توسط میکرو ارگانیزم ها به متیل مرکوری تبدیل می شود .و باعث تجمع بیولوژیکی سموم می شود .
نیکل:
نیکل یکی از این سمی ترین فلزات موجود درمحیط زیست به طور کلی درنظر گرفته می شود،آن ها خود راوارد زنجیره غذایی می کنند و باعث تجمع روز افزون در بافت های انسان ها می گردند. نیکل (II) در حال حاضر در پساب پالایشگاه نقره، آبکاری، ریخته گریبر پایه روی ولوازم باتری ذخیره سازی یافت می شود .
آلودگی های هوایی
آلودگی های هوایی از دیگر انواع آلودگی های مورد توجه می باشد. به طور کلی هودها و سیستم های تهویه مناسب، محیط کاررادرمقابل این نوع آلودگی محافظت می کننـد؛ ولـی بایـدجریان هـای خروجـی جهـت کـاهش VOCsو فلزات سنگین تحت عملیات قرار گیرند، تا به حدقابل قبول برای رها سازی در هوا برسند.
حـداقل 90% پراکندگی ونشر هوایی حلال ها، بایستی توسط سیستم کنترل آلودگی مثل فیلتر های کربنی بازیافت شود. با ایـن حال باید متذکر شد حلال های مخرب لایه اوزون مانند کلوروفلوروکربن ها و تری کلورواتان نباید در فرایند استفاده شوندعلاوه بر استفاده از فیلترهای کربنی، که اجازه استفاده مجدد حلال ها را می دهد، مقدار VOCs در بخارات می تواند به وسیله احتراق و بازیافت انرژی پس از تمیز کردن، جذب و یا به وسیله روشهای عملیاتی دیگر، کـاهش یابد .
آلودگی های جامد
لجن های تولیدی درحین فرایندآبکاری را عمدتاً به عنوان آلودگی های جامـد مـی شناسـند. ایـن لجـنهـا حاوی مقادیر بالایی فلزات سنگین هستند و بایستی به طور معمول بـه عنـوان یکـی از ضـایعات خطرنـاک، تحـت کنترل درآمده و یا به بخش های تصفیه فلزات که عمدتاً از روش های الکترولیتی استفاده می کنند، فرستاده شـود.
کلسیم، آهن و به مقدار کمتری منیزیم و آلومینیوم سایر اجزای اصلی تشکیل دهنده لجن باقی مانده می باشند. لجن های مذکور عموماً ضخیم و خشک هستند و توسط عوامل شـیمیایی (مثـل آهـک)، قبـل از بازیافـت،پایدار شده اند. فرایند بازیافت باید به نحوی طراحی شود که تخریب محیط زیست وآلودگی را به دنبـال نداشته و از راندمان بالایی برخوردار باشد.
آلودگی های صوتی
یکی دیگر از انواع آلودگی های ناشی از فرایند آبکاری، آلودگی صوتی است. هر چند در کشورهای در حـال توسعه آسیب های ناشی از این آلودگی نادیـده گرفتـه مـی شـود، در کـشورهای پیـشرفته بـرای جلـوگیریاز آن محدودیت های وضع شده است مقدار مجاز آلودگی صوتی در جدول2-2 ذکر شده است.
اهمیت حذف آلودگی های آبکاری و تاثیر آن بر سلامت بدن:
در سال های اخیر مساله فلزات سنگین در آب اهمیت زیست محیطی بسیاری پیدا کرده است .با توجه به تخلیه مقادیر زیادی فاضلاب آلوده به فلزات سنگین مانند کادمیم ،کروم،مس ،نیکل،آرسنیک ،سرب ، روی ،خطرناک ترین در میان صنایع شیمیایی هستند .
به دلیل حلالیت بالای خود در محیط های آبی ،فلزات سنگین می توانند توسط موجودات آبی جذب شوند و هنگامی که وارد زنجیره غذایی می شوند باعث تجمع در بدن می گردند .اگر فلزات بالاتر از غلظت مجاز مصرف شوند می توانند باعث اختلال جدی در سلامت شود .تصفیه فاضلاب های صنعتی حاوی فلزات سنگین یک نگرانی عمده به دلیل سمیت بالای آن ها می باشد ،بنابراین تصفیه آن ها قبل از رها سازی در محیط زیست ضروری است ..
اثرات سمی فلزات سنگین در بدن انسان :
تخلیه مداوم ضایعات صنعتی، خانگی و کشاورزی در رودخانه ها و دریاچه باعث رسوب آلاینده ها در مناطق مختلف می شود . چنین آلاینده شامل فلزات سنگین، که بعد از اینکه در زنجیره غذایی وارد می شوند بهداشت عمومی را به خطرمی اندازند.فلزات سنگین نمی توانند از طریق تخریب بیولوژیکی تخریب شوند. بروز تجمع فلزات سنگین در ماهی، صدف، رسوبات و دیگر اجزای اکوسیستم های آبی از سراسر جهان گزارش شده است.
قرار گرفتن در معرض فلزات سنگین می تواند هم در شرایط معمولی و هم در مناطق صنعتی رخ دهد . برخی از فلزات سنگین حتی در غلظت های کم برای موجودات آبزی سمی هستند. از این رو است که نیاز به حذف فلزات سنگین از اکوسیستم های آبی وجود دارد.
4)کنترل آلودگی ها
آلودگی های ذکرشده درقسمت قبل، محیط زیست را به شدت درمعـرض تهدیـد قرارمـی دهـد. تلاشـهای زیادی برای کاهش حجم این آلودگی ها صورت پذیرفته است که دراینجا به چند مورد آن اشاره می شود.
افزایش دمای حمام آبکاری:
این عمل می تواند حجم تلفـات و در نتیجـه آلـودگی هـا راکـاهش دهـد. همچنین در این حالت امکان استفاده از غلظت های پایین تر محلول وجـود دارد. البتـه اعمـال راهکـار ذکـر شـده، مضراتی مانند بالا رفتن انتشار ذرات حمام و در نتیجه افزایش هزینه انرژی و افزایش آسیب کـارگران را بـه دنبـال دارد.
کاهش غلظت محلول آبکاری:
این کار می تواند حجم تلفات راکاهش داده و باعث افت نرخ تولید سرباره گردد ( هرچند محدوده مجاز ناخالصی ها نیزکم خواهد شد).
کاهش آب مصرفی:
یکی از پارامترهای کلیدی در هر فرایند، آب مصرفی است .ایـن امکـان وجـود دارد که سیستم های شستشویی جهت رسیدن به %99- 50 کاهش در مصرف آب نسبت به شیوه هـای قـدیمی طراحـی گردد. رهیافت های کلی در این ارتباط عبارتنداز:
1) همزدن آب مصرفی یا تکان دادن قطعه کار، جهت بالا بردن راندمان شستشو.
2)شستشوهای متقابل چندگانه.
3)آبکشی و شستشو به صورت اسپری(خصوصاً برای قطعات شبکه ای).
همچنین بایستی آب های مورد استفاده در شستشو را پس از فیلتر شدن ، مجدداً به چرخـه عملیـات وارد نمود.
افزودن عوامل ترکننده:
این کار میتواندحجم تلفات را تا50% کاهش داده و همچنین کیفیت پرداخـت را بهبود بخشد. ازمضرات این روش، می توان به احتمال ایجاد حباب درحمام فرایند وعدم قابلیت تطابق بـا بعـضی عناصرحمام اشاره کرد.
بهبود تجهیزات برای ممانعت ازآلودگی:
یکی ازراههای توصیه شده به منظورکاهش آلودگی، اسـتفاده ازآند با خلوص بالا می باشد. همچنین برای کاهش ورود آلودگی به حمام آبکاری، از بست های پارچـ های بـه دور آنهـا استفاده می گردد. ضمناً آب استفاده شده درآبکاری باید تا حدامکان خـالص باشـد. آلـودگی هـای طبیعـی ماننـد کلسیم، آهن، منیزیم، منگنز، کلر، کربنات و فسفات میتواند راندمان کار را کاهش دهد. این آلودگی ها، همچنـین به افزایش حجم سرباره نیزکمک می کنند.
جایگزینی موادشیمیایی:
ازکارهای مورد توجه درکاهش آلودگی، جایگزین کـردن مـواد مـورد اسـتفاده درآبکاری رایج با مواد جدید است. به عنوان مثال می توان به جایگزینی آبکـاری بـر پایـه سـیانید بـا پروسـه هـای غیرسیانیدی اشاره نمود. همچنین در صورت امکان، می توان از عوامل پاک کننده سطح بر پایه آب به جای عوامل تمیز کننده آلی که برخی دارای مواد سمی هستند،استفاده نمود.
جدایش تلفات:
جدایی جریانهای ضایعات به دلیل احتمال رخ دادن واکنشهای خطرناک ضروری اسـت.
به عنوان مثال، واکنشهای بین اسیدها و بازهای قوی می تواند باعث جوشش و پاشیدن مایعات خورنده گـردد؛ و یـااسیدها می توانند با سیانیدها وارد واکنش شده و تولید گاز مرگبار سیانید هیدروژن کنند.به علاوه جریان هـای جـداشده های که تغلیظ شده اند، راحت تر تحت عملیات های بازیافت قرار می گیرند. ازروش های رایج برای جدایش تلفـات،می توان موارد زیر را متذکرشد:
1) جداکردن مواد جامد ازطریق فیلتراسیون
2) انجمادکربنات
3) رسوبگذاری
4) جدایش آلودگی های فلزی ازطریق الکترولیزکم جریان
5)جدایش موادآلی بااستفاده ازتصفیه کربن.
از دیگر موارد موثر در کاهش آلودگی می توان به اعمال زمان چکه کردن حداقل به مـدت 20- 10 دقیقـه
قبل از شستشو به نمونه و اسـتفاده از پاشـش مـه ای، بازیـابی اسـیدها و دیگـر اجـزاء فرآینـد در صـورت امکـان، تمیزکردن بین چرخ دنده ها، پوشاندن حمام های گریس زدای محتوی حلالهـای کلـری(هنگـامی کـه در حـال عملیات نیستند)، به حداقل رساندن ضایعات به وسیله زهکشی موثر و جدا نمودن فاضلاب محلول های حمـام از قسمت آبکاری شده، و قرار دادن مخزن های بازیافت قبل از مخزن های شستشو، اشاره نمود.
انواع روش های تصفیه پساب آبکاری :
روش های معمول برای حذف فلزات سنگین :
فرآیندهای متعارف برای حذف فلزات سنگین از فاضلاب شامل فرآیندهای بسیاری از جمله:
- رسوب شیمیایی
- انعقاد و لخته سازی
- روش تعویض یون
- رسوب الکتروشیمیایی
- تصفیه با کلر در شرایط قلیایی
- تصفیه با اوزون
- تصفیه به روش غشایی
رسوب شیمیایی:
رسوب فلزات با افزودن مواد منعقد کننده مانند زاج ،آهک و نمک های آهن و سایر ترکیبات پلیمری به دست می آید . مقدار زیادی از لجن حاوی ترکیبات سمی تولید شده در طی این فرایند نقطه ضعف اصلی این روش است . رسوب آهک را می توان به طور موثر در تصفیه پساب معدنی با غلظت فلز بالاتر از 1000 به کار می رود .دیگر اشکالاتی تولید لجن بیش از حد آن است که نیاز به تصفیه بیشتر، رسوب آهسته تر ، تجمع رسوب فلزات و در دراز مدت اثرات زیست محیطی دفع لجن را شاهد خواهیم بود .
با وجود تمام مزایا نیاز به مواد شیمایی زیاد برای رسوب فلزات بزرگترین عیب این روش می باشد . افزودن مواد شیمیایی مختلف باعث تغییر در پارامتر های فیزیکی مختلف نظیر SS,TS,DS می گردد و باعث تسهیل در خروج رسوبات تشکیل شده می گردد.
روش های مختلف رسوب شیمیایی
- تصفیه به روش سولفات آهن
- تصفیه با دی اکسید گوگرد
- تصفیه به روش سولفوریک اسید
- تصفیه به روش باریم کرومات
انعقادو لخته سازی :
انعقاد و لخته سازی می تواند برای تصفیه فاضلاب با فلزات سنگین به کار رود .اصولا مکانیزم لخته سازی با بی ثبات کردن ذرات کلوییدی به وسیله افزودن یک ماده منعقد کننده ودر نتیجه تشکیل رسوب می باشد .برای افزایش اندازه ذرات ،لخته سازی در یک محیط پرز دار انجام می گیرد .
رویکرد کلی برای این تکنیک شامل تنظیم pH و افزوزدن افزودن نمکهای آهن / زاج به عنوان ماده منعقد برای غلبه بر نیروهای دافعه بین ذرات می باشد. با وجود مزایای آن، انعقاد و لخته سازی است محدودیت هایی از جمله هزینه های عملیاتی بالا با توجه به مصرف مواد شیمیایی دارد .
افزایش حجم لجن تولید شده در روش انعقاد و لخته سازی ممکن است مانع مهمی در برابر استفاده آن در تصفیه پساب های صنعتی در سطح جهانی شود .
روش تبادل یونی :
این تکنولوژی یک مزیت عمده دارد و آن این است که فاضلاب را می توان به عنوان آب تازه مورد استفاده قرار داد .استفاده از روش های تعویض یونی در صنعت فاضلاب نیاز به هزینه های بالا می باشد .تبادل یونی ممکن است استفاده مجدد از آب را به 90 درصد افزایش دهد و حجم فاضلاب را به 5 تا 10 درصد مقدار اولیه کاهش دهد
تصفیه کرومات در پساب می تواند با عبور از ستون های جذب رزین اسید حاصل شود.کرومات ها تا زمانی که رزین ها اشباع شوند و به اصطلاح خسته شوند می توانند به طور کامل جذب شوند اما درتصفیه با محلول 5٪ از هیدروکسید آمونیوم تنها یک بخش کوچک از کرومات به عنوان کرومات آمونیوم بازیافت می شود.
یکی از عیب های این روش این است که همه نمک های محلول و مواد سمی را جذب و ذخیره می کند ولی آن ها را از بین نمی برد . نقطه ضعف دوم تشکیل مقدار زیادی از نمک است که با فاضلاب دور ریخته می شود .با رسوب مستقیم معادل یک واحد از فلز سنگین یک واحد نمک تولید می شود .
موادی که به طور عمومی برای تعویض یون استفاده می شوند همان رزین های تبادل یون آلی مصنوعی هستند.مهمترین عیب این روش این است که نمی تواند یک مدیریت متمرکز برای برای محلول های فلزی داشته باشد و به راحتی به وسیله مواد ارگانیک یا سایر فلزات دچار گرفتگی شود . تبادل یونی یه روش غیرانتخابی است و به pH محلول بسیار حساس است.
عمیات های الکتروشیمیایی:
روش دیگری که امید بخش برای آینده می باشد در جهت تصفیه پساب واحد های آب فلز کاری ،تجزیه الکترولیتی پساب محتوی سیانید می باشد .در این فرآیند پساب سیانیدی در معرض دمای بالا 90درجه به مدت چند روز قرار می گیرند .
در ادامه این فرآیند پساب الکترولیت به مرحله پایانی نمی رود زیرا مقداری سیانید و سیانات باقی مانده اند که احتیاج به تصفیه بیشتر دارند .با این روش محلول با غلظت بالای سیانید با اطمینان کامل به غلظت کمتر از 1 تجزیه می شود .
در جدول زیربه مقایسه روش های تصفیه غیر غشایی ذکر شده در بالا پرداخته است.
| روش | محدودیت ها |
| رسوب شیمیایی | برای غلظت های بالا جداسازی لجن ها به سختی انجام می گیرد |
| انعقاد و لخته سازی | مواد شیمیایی برای لخته سازی و هزینه بالای عملیات |
| الکتروشیمیایی | برای غلظت های بالا هزینه عملیاتی زیاد است |
| تعویض یونی | هزینه بالای عملیاتی-تولید لجن |
تصفیه با کلر در شرایط قلیایی
تصفیه با کلر و ترکیبات کلری با فعالیت های گسترده ادیومت کالف آغاز شد .ظاهرا تصفیه کلر قلیایی فاضلاب سیانور به طور کلی رضایت بخش ترین روش ارائه شده تاکنون می باشد .کلر یک ماده ضد عفونی کننده قوی با زمان طول عمر طولانی می باشد.
تصفیه کلر با pHبالا یک فرآیند استاندارد برای تصفیه پساب حاوی سیانید می باشد .این فرآیند برای جریان پسابی که غلظت سیانید در آن کمتر از 1000 بسیار مناسب می باشد .عامل اکسیداسیون واکنش در این روش یون هیپوکلریت می باشد .در عملیات تصفیه با کلر قلیایی غلظت یون سیانید در پساب تصفیه شده به مقدار 0.1 کاهش می یابد اما اگر در پساب، فلزات سنگین دیگری نظیر آهن نیز وجود داشته باشد باعث تولید کمپلکس سیانید فلزی می گردد که این کمپلکس ها نیز اکسیده نمی شوند.
زمانی که سیانید با کلر عمل آورده می شود ابتدا سیانوژن کلراید تولید می شود و در محلول قلیایی به سیانات غیر سمی تبدیل تحت شرایط مناسب تبدیل می شود و سیانات به آمونیوم کربنات تجزیه می شود .
تصفیه با اوزون
اوزون به عنوان یک اکسیداسیون با گزینش پذیری خیلی بالا شناخته شده است .بهره وری ضد عفونی کنندگی آن 3125 مرتبه از کلر بیشتر می باشد .پساب که دارای خواص مشخص از زباله های صنعتی می باشند نیاز به دوز بالاتر در حدود 15-10 را دارند.
واحد های تصفیه نسل سوم از ازن برای کاهش BOD،COD ،سیانور و فنول استفاده می شود .اوزون یک اکسیداسیون بسیار مناسب برای سیانور می باشد .فرآیند اوزون به عنوان یکی از مهمترین ابداعات برای تصفیه نهایی همه ناخالصی های آلی و غیر آلی در پساب با فرآیند اکسیداسیون به حساب می آید البته فرآیند اوزون زنی در همه مواقع موفق نخواهد بود.
مولکول های اوزون با تکه کردن مولکول های هدف آن ها را به مواد قابل تجزیه تبدیل می کنند..تایلر و همکاران در سال 1951 نشان دادند که از فرایند اوزون زنی برای از بین بردن سیانید در ستون حباب استفاده کرد .در این آزمایشات مشاهده می شود که یک وابستگی بسیار قوی بین pHمحلول و نرخ اکسیداسیون سیانید در فاز گاز وجود دارد.
تصفیه به روش غشایی:
حذف فلزات سنگین از پساب های معدنی را می توان با فرآیندهای تصفیه مرسوم از قبیل رسوب شیمیایی، تبادل یونی، و حذف الکتروشیمیایی به دست آورد. این پروسه ها معایب قابل توجهی، که به عنوان مثال عبارتند از حذف ناقص، انرژی مورد نیاز بالا و تولید لجن سمی است را دارا می باشند.
به تازگی، فرایند جداسازی غشایی مانند؛ اولترافیلتراسیون (UF)، نانوفیلتراسیون (NF) و اسمز معکوس (RO) و الکترودیالیز به طور فزاینده برای درمان فاضلاب معدنی به منظور کاهش مقدار فاضلاب تولید شده و بهبود کیفیت پساب تصفیه شده به کار می روند .
هنگامی که روش جداسازی غشایی به عنوان مثال RO، UF،NF و الکترودیالیز با فن آوری های جدایش معمولی مقایسه می شوند، رقابت خود را در حذف فلزات سنگین از فاضلاب به اثبات می رسانند .
نوع فرآیند های غشایی و نیرو محرکه لازم برای هر فرآیند:
| نیرو محرکه فرآیند | نوع فرآیند غشایی |
| تغییرات فشار | Microfiltrasion-Ultrafiltrasion-Nanofiltrasion-RO |
| تغییرات پتانسیل شیمیایی | Pervaporation,per-traction,Dialysis,Gas separation,vapor permeation,Liquid membranes |
| تغییرات پتانسیل الکتریکی | Electro-dialysis,Membrane electrophoresis,Membrane electrolysis |
| تغییرات دما | Membrane distillation |
